Sport a etapy życia
Wybór dyscypliny sportowej powinnien być oparty na indywidualnych predyspozycjach dziecka. Obok wielu różnych elementów ważny jest wiek dziecka, który ma wpływ na jego rozwój motoryczny. Biorąc pod uwagę wyszczególniony wcześniej podział etapów życia możemy mówić o różnych cechach rozwoju i motoryczności, które przejawiają się w danym okresie życia.
|
Okres |
Cechy rozwoju |
Cechy motoryczności |
|
3-7 lat |
duże wzmocnienie kośćca i mięśni, trudności w skupieniu uwagi | impulsywność ruchowa, chętne podejmowanie gier i zabaw ruchowych |
|
7-9 lat |
- kościec i umięśnienie mało odporne i wytrzymałe na wysiłek,- brak zrostów trzonów kości z nasadami,
- wzmożenie przyrostu wagi, - pierwsze oznaki refleksji |
duża potrzeba wyżycia się ruchowego,ambicje popisu i przodowania w zabawowych formach ruchu, zabawy towarzyskie, konstruktywne, zainteresowanie regułą zabaw i gier,
początek ambicji współzawodnictwa |
|
9-12 lat |
rosnący nadal kościec, niewystarczająca wytrzymałość na wysiłek, słaba siła mięśni, wysoki poziom zdolności koordynacyjnych, umiejętność ześrodkowania uwagi | gry i zabawy ruchowe, ambicje sportowe, zainteresowanie gimnastyką, chłopcy – sztuki walki, dziewczęta – formy taneczne, drugie apogeum motoryczności |
|
12-17 lat |
kończący się okres zrastania nasad kostnych z trzonami, skok pokwitaniowy, dojrzewanie płciowe, dysocjacje ruchowe spowodowane zmianami proporcji ciała, chwiejność układu nerwowego | spadek zainteresowań ruchowych (głównie dziewczęta), niezręczność pubertalna, męczenie się, zainteresowanie konstruktywne |
Dzieci rodzą się z określoną liczbą włókien mięśniowych, która nie zmieni się już do końca ich życia. Na dalszych etapach życia zwiększy się jedynie ich masa. Po ukształtowaniu się postawy ciała – która nastąpi już w pierwszych tygodniach – dążącej do pionizacji, dziecko rozpoczyna naukę chodzenia. Pierwsze kroki stawia zwykle około pierwszego roku życia. Dwu- i trzylatek powoli nabywa pierwszych skojarzeń kinestetyczno-ruchowych. Wraz z rozwojem mięśni następuje stabilizacja fizjologicznych krzywizn kręgosłupa, poszerza się również zasób umiejętności ruchowych dziecka. Cechy postawy ciała i sposób poruszania się kształtują się około 6 roku życia.
Okres przedszkolny charakteryzuje wielość form ruchu oraz swoista „intensywność” ruchowa. Dzieci w tym wieku swobodnie biegają, skaczą oraz chwytają i robią to zachowując równowagę. Jest to okres najintensywniejszego rozwoju motorycznego w całym życiu. Warto wykorzystać go na wzmożony rozwoju szybkości, zwinności i gibkości. Stopniowo wzrasta w tym czasie również doświadczenie ruchowe, rozwija się pamięć, harmonia ruchu oraz kształtuje płynność. Dziecko idące do szkoły osiąga sprawność wykonywania prostych czynności ruchowych. Jego ruchy stają się harmonijne, rytmiczne i płynne. W tym czasie zaczynają się również kształtować zainteresowania sportowe. U siedmiolatka możliwe jest dostrzeżenie indywidualnych zróżnicowań koordynacji neuromięśniowej. Wiek 9-12 lat to optymalny okres kształtowania się sprawności ruchowej, zwany również „złotym okresem motoryczności” lub „apogeum motoryczności”. Czas ten dotyczy głównie szybkości, mocy i zwinności. Jest to okres wysokiej sprawności fizycznej. Dzieci w tym wieku chętnie podejmują się treningów, gdyż łatwo dostrzegają pozytywne ich efekty. W okresie dojrzewania rozwój motoryczny zaczyna ulegać zakłóceniu. Obserwujemy spadek koordynacji ruchowej i precyzji w ich wykonywaniu. Proces ten nazywany jest mutacją motoryczności i wynika ze zmiany warunków biomechnicznych. Na ten okres przypada szczyt rozwoju siły, która jest cechą najważniejszą w wielu dyscyplinach sportowych. Motorykę człowieka dorastającego i dorosłego cechuje przede wszystkim zdyscyplinowanie i precyzja.
W rozwoju motorycznym istotną rolę odgrywa stan morfologiczny układu kostno-stawowego oraz mięśniowego.Ważny jest również stan kręgosłupa, tułowia oraz kończyn (zwłaszcza stóp). Zwróćmy uwagę, że stopień i tempo omawianego rozwoju są indywidualnie zróżnicowane i nierozerwalnie związane z rozwojem biologicznym, płcią i typem budowy ciała. Jako rodzice pamiętajmy, że zasadniczą rolę odgrywają zdrowe żywienie i właściwie dobrany do rozwoju dziecka ruch fizyczny.
